1. Vì sao cần phát hiện sớm tình trạng méo đầu, bẹt đầu?

Hộp sọ của trẻ sơ sinh rất mềm và linh hoạt. Trong những tháng đầu đời, xương sọ chưa khép kín hoàn toàn nên dễ bị tác động bởi tư thế nằm, cách bế, hoặc thói quen sinh hoạt hằng ngày. Chính vì vậy, nhiều bé gặp phải tình trạng đầu méo, đầu bẹt hoặc dài bất thường.

Nếu cha mẹ phát hiện sớm và có cách xử lý đúng, đa số bé sẽ được cải thiện rõ rệt, đầu tròn cân đối hơn. Ngược lại, nếu bỏ qua, tình trạng có thể trở nên khó điều chỉnh, ảnh hưởng đến thẩm mỹ và sự tự tin sau này của trẻ.

2. Dấu hiệu chung cha mẹ dễ nhận thấy

Một số biểu hiện phổ biến mà cha mẹ có thể quan sát ngay bằng mắt thường gồm:

• Hình dáng hộp sọ không cân xứng: Nhìn từ trên xuống, đầu bé không tròn đều mà có xu hướng bị méo một bên.
• Phần sau đầu bị bẹt: Khi đặt bé nằm ngửa nhiều, vùng chẩm (sau gáy) phẳng bất thường, không cong tròn.
• Trán hoặc gò má nhô ra: Một số bé có vùng trán bên trái hoặc phải nhô cao, kèm theo sự bất đối xứng ở mặt.
• Tai bị lệch: Hai tai không thẳng hàng, một tai có xu hướng nằm chếch ra trước hoặc ra sau.Đầu dài bất thường: Nhìn nghiêng có thể thấy hộp sọ kéo dài, hẹp hơn so với bình thường.

Hình dáng đầu con khi quan sát bằng mắt thường

👉 Cha mẹ nên quan sát ở nhiều góc độ khác nhau (nhìn từ trên xuống, từ trước ra sau, và từ hai bên) để phát hiện sớm sự khác biệt.

3. Dấu hiệu đặc trưng theo từng dạng biến dạng hộp sọ

🔹 Plagiocephaly (đầu méo)

• Đầu phẳng một bên, tạo cảm giác lệch trục khi nhìn từ trên xuống.
• Trán và gò má cùng phía với vùng phẳng có xu hướng nhô ra.
• Một bên tai có thể bị dịch chuyển về phía trước.

🔹 Brachycephaly (đầu bẹt)

• Vùng chẩm (sau gáy) bị bẹt đều hai bên, đầu có xu hướng ngắn lại.
• Nhìn ngang thấy trán và vùng thái dương nhô ra, khuôn mặt bè hơn.
• Bé thường nằm ngửa nhiều giờ trong ngày.

🔹 Scaphocephaly (đầu dài)

• Đầu hẹp và dài, nhìn giống hình chiếc thuyền.
• Thường gặp ở trẻ sinh non hoặc bé phải nằm lâu trong lồng ấp.
• Trong một số trường hợp, đây là dấu hiệu cảnh báo dính khớp sọ bẩm sinh, cần bác sĩ can thiệp.

Các dạng biến dạng đầu thường gặp ở trẻ nhỏ

4. Những yếu tố đi kèm cha mẹ cần lưu ý

Ngoài hình dáng hộp sọ, một số dấu hiệu khác có thể đi kèm:

• Bé hay nghiêng đầu sang một bên, ít xoay qua bên còn lại → dấu hiệu vẹo cổ.
• Bé khó chịu khi thay đổi tư thế nằm, thích nằm yên một tư thế cố định.
• Khi chụp ảnh bé, cha mẹ thấy rõ sự không cân đối ở khuôn mặt và đầu.

Nếu xuất hiện các dấu hiệu này, khả năng cao bé cần được kiểm tra để loại trừ nguyên nhân bệnh lý và có hướng can thiệp sớm.

5. Khi nào cần đưa trẻ đi khám?

Cha mẹ nên đưa bé đi thăm khám khi:

• Bé trên 3 tháng tuổi nhưng đầu vẫn bị méo, bẹt rõ rệt.
• Đầu bé ngày càng mất cân đối, dù đã thay đổi tư thế ngủ hoặc cho tummy time nhiều.
• Có dấu hiệu nghi ngờ dính khớp sọ: phần phồng trên đầu bất thường, các đường khớp sọ không đều, đầu dài hẹp quá mức.

👉 Thăm khám sớm tại các cơ sở chuyên khoa sẽ giúp phân biệt méo đầu do tư thế với dính khớp sọ bẩm sinh, từ đó chọn đúng giải pháp điều trị.

Dấu hiệu cần đưa bé đi kiểm tra

6. Giải pháp hỗ trợ khi phát hiện sớm

• Thay đổi tư thế nằm: Cho bé nằm nghiêng luân phiên, không để bé nằm ngửa quá lâu.
• Tummy time (nằm sấp khi thức): Giúp cổ và lưng bé khỏe, giảm áp lực lên hộp sọ.
• Vật lý trị liệu: Hữu ích nếu bé bị vẹo cổ hoặc hạn chế cử động.
• Mũ chỉnh hình (helmet therapy): Hiệu quả nhất trong giai đoạn 4–6 tháng, khi hộp sọ còn mềm và phát triển nhanh.

Tummy time (nằm sấp chủ động)

7. Kết luận

Nhận biết sớm tình trạng đầu méo, đầu bẹt ở trẻ sơ sinh là bước quan trọng để cha mẹ bảo vệ sự phát triển hài hòa cho bé. Chỉ cần quan sát kỹ từ nhiều góc độ và theo dõi thường xuyên, cha mẹ có thể phát hiện kịp thời và đưa ra quyết định phù hợp.

Hãy nhớ rằng: càng can thiệp sớm, hiệu quả chỉnh hình càng cao. Một chiếc đầu cân đối, tròn đẹp không chỉ mang lại sự tự tin cho bé sau này mà còn là nền tảng cho sự phát triển khỏe mạnh, toàn diện.